Vlaardingen

Als het aan het college ligt zullen er tot 2030 6.800 woningen worden gesloopt. Het is het voortzetten van een ‘huisvestingsbeleid’ dat al door voorgaande colleges is ingezet. Hiermee voert de gemeente een schandalig inkomensbeleid om mensen met een laag inkomen de stad uit te jagen. Met geld van de huurders worden betaalbare woningen ingeruild voor enkele dure huurwoningen maar vooral luxe appartementen in de dure koopsector. De woningnood onder starters zal hierdoor verder toenemen en ook voor alleenstaanden, eenoudergezinnen en gezinnen met een laag inkomen blijft er in de Vlaardingse herberg steeds minder plek over. Deze groepen worden overgeleverd aan de regionale woningmarkt die eveneens niet in een oplossing voorziet.

Wijken voor de rijken; in Vlaardingen geen plek voor jongeren en laagbetaalden
‘ Vlaardingers moeten kunnen kiezen’ is het standpunt van het college – maar woningzoekenden op de wachtlijst hebben weinig keuze, en dit plan gaat daar niets aan veranderen, het zal hun situaties zelfs doen verslechteren. Alleen de aller rijkste krijgen meer keuze.

Het actieplan bekent openlijk dat het niet het doel is om mensen te huisvesten, maar om ‘kwaliteit te leveren’, aldus de uitleg van het college. Huishoudens die deze kwaliteit niet kunnen betalen zullen moeten wijken voor de hoge eisen en woonwensen van de welbedeelde Vlaardinger met een verregaande wooncarrière. Het voorgenomen beleid is gebaseerd op inkomenspolitiek van een college die aan een groot deel van haar bevolking voorbij gaat. Corporatiebesturen, projectontwikkelaars en hypotheekverstrekkers zijn de lachende derde.

Dit beleid gaat volledig voorbij aan de ingezette trend dat steeds meer ‘eigenwoningbezitters’ de lasten van de hypothecaire leningen niet meer kunnen opbrengen.
Afgelopen jaar is het aantal gezinnen dat hun koopwoning moest verlaten omdat ze de banklening niet meer konden aflossen met 20% toegenomen. Volgens deskundigen zal de ‘Amerikaanse’ hypotheekcrisis Nederland ook kunnen gaan treffen. Het voorgestelde sloopbeleid om ruimte te creëren voor dure woningen voor de hogere inkomens en de bovenkant van de middeninkomens gaat volledig voorbij aan deze ontwikkeling.

Ook in Vlaardingen zien we steeds meer bordjes met ‘te koop’ verschijnen. De kans dat de verkoop van (veel te) dure koopwoningen gaat stagneren, en de prijzen wel eens kunnen gaan dalen, word door deskundige zeer waarschijnlijk geacht. Voor de huidige woningeigenaren een somber vooruitzicht omdat de waarde van hun woning kan dalen tot ver onder de prijs waarvoor ze hebben gekocht. Een gevolg daarvan kan zijn dat, bij gedwongen verkoop door de leningverstrekker, er niet alleen een treurige gezinssituatie ontstaat, maar er een ook nog een financiële schuld overblijft voor de rest van het leven.

“Vlaardingen moet voor iedereen een aantrekkelijke woonstad worden.”, volgens het college. Naar de mening van de SP raadsfractie moeten we beseffen dat Vlaardingen niet groot genoeg is om iedereen te huisvesten. Het college geeft duidelijk de voorkeur aan zogenaamde ‘kwaliteit’, wat vertaald kan worden in verjaging van lagere inkomens door woningen voor de hogere inkomens te bouwen. Als de crisis in de koopsector doorzet krijgen we toestanden van leegstaande koopwoningen terwijl de starters en laagbetaalden ook niet meer aan de bak komen of al door herstructurering de stad uit moesten verhuizen.

De vraag van de consument is niet vanzelfsprekend evenredig aan de taak van de overheid om aan door projectontwikkelaars opgevoerde buitensporig dure koopwoningen te voldoen.
Toch zien we dat het college met haar plannen blindelings de projectontwikkelaars en woningbouw corporaties volgt. Het is de taak van de overheid om de bevolking te huisvesten, dit valt in een dichte verstedelijking lastig te combineren met de vraag naar meer vloeroppervlak én een voortuin. Het zijn vooral de projectontwikkelaars en woningbouwcorporaties die steeds wijzen op deze ‘behoefte’. Vergeten wordt de behoefte van starters om in een betaalbare huurwoning te kunnen beginnen. Aan die vraag wordt gewoon voorbij gegaan. Het aantal ouderen dat hun grote woning willen inruilen voor een kleinere en betaalbare huurwoning, omdat kinderen het huis uit zijn, maar niets kunnen vinden, neemt ook volgens de laatste gegevens hand over hand toe.

Ruimtelijke Ordening
De Marathonwegzone -vanuit de lucht gezien de groene long van Vlaardingen- is als schuifruimte aangemerkt. Deze ‘groene’-zone voorziet in volkstuinrecreatie, binnenstedelijk groen en sportvoorzieningen. Door dit gebied als schuifruimte te betitelen zeggen we: “Deze voorzieningen zijn belangrijk, maar minder belangrijk als de woningbouwproductie, daarom kunnen deze faciliteiten ook wel buiten de stad, in de Broekpolder, kwijt.”
Door deze belangrijke groene plekjes in de verstedelijking vol te bouwen gaan we volledig tegen het landelijk beleid in. In de Nota Ruimte uit de minister haar zorgen dat de kwantiteit en kwaliteit van het binnenstedelijk groen wat de afgelopen decennia aanzienlijk zijn verminderd. De Nota Ruimte roept - mede met een door een Kamermeerderheid aangenomen motie van de SP - op om volkstuinrecreatie bij verdere verstedelijking te ontzien en sportaccommodaties niet langer buiten de stad te verbannen. Dit gezien hun belangrijke sociale en recreatieve noodzaak.

Woningkwaliteit
De corporaties hebben jarenlang aanzienlijke delen van hun woningvoorraad onvoldoende onderhouden, maar hebben tegelijkertijd wel jarenlang de huren verhoogd. Dat er woningen zijn die kwalitatief onderpijl zijn is de schuld van de corporaties, maar de gevolgen worden bij de huurder op het bordje gelegd.
Corporaties wanen zich Sinterklaas door met hun investeringsplannen van 1,5 miljard euro te pronken. Investeringen die dus al jaren eerder hadden moeten plaatsvinden. Er wordt uitgebreid gekoketteerd met huurpenningen en winsten van verkoop van tijdens de privatisering vrij verkregen onroerende middelen. Woningcorporaties zijn zelfstandige ondernemingen met een wettelijke maatschappelijke taak, maar in werkelijkheid zijn vele corporaties (zoals Waterweg Wonen) verworden tot op marktwerking gebaseerd winstbejag nastrevende projectontwikkelaars. De belangen van dit soort marktwerking lopen niet vanzelfsprekend parallel aan de taken van de overheid. De overheid heeft als taak de bevolking van onderdak te voorzien, de corporaties hebben niet het belang winstgevend te zijn, integendeel het zijn voor de wet zelfs instellingen zonder winstoogmerken.

Doorstromen
Het wil er bij het gemeentebestuur maar niet in dat er gezinnen zijn die met heel veel plezier in een portiek- of galerijflat wonen. Veel van deze bewoners zitten helemaal niet te wachten op een nieuwbouw eengezinswoning. Ten eerste omdat ze dat niet kunnen betalen, en ten tweede omdat ze in een wijk wonen met een sociale samenhang waarin ze zich thuis voelen. Vlaardingen heeft geen ‘ Vogelaarse PR-wijken’, de meeste problemen die zich nu voordoen in de huidige herstructureringswijken zijn pas ontstaan nadat deze als zodanig zijn bestempeld. De grootste verloedering in deze wijken is ingezet nadat de gemeente en corporaties gestopt zijn met onderhoud en de wijken de woningen en leefruimte bewust hebben laten verpauperen. In de jaren dat er nauwelijks onderhoud is uitgevoerd, zijn de huren wel vrolijk mee opgetrokken. Deze wijken (dus de huurders) zijn als melkkoe gebruikt om de bedrijfsresultaten van de corporatie op te krikken. Dat PvdA minister van financiën Bos nu een winstbelasting gaat heffen op de corporaties om de Rijksbegroting aan te vullen is schandelijk omdat deze ‘winsten’ wel door de huurders zijn opgebracht. Feitelijk betekend dit dat de huurders, de laagste inkomensgroepen, zo een extra belasting betalen.

Volgens het onderzoek van het gemeentelijk ‘huisbureau’ Companen is er geen startersprobleem. Er zijn voldoende starterswoningen, het probleem is alleen dat ze reeds bewoond zijn. Goedkope woningen worden bezet gehouden door huurders met een te hoog inkomen. Oftewel; de overheid gaat bepalen welk percentage van je inkomen je moet besteden aan je woonlasten. Dit fenomeen wordt goedkoop scheefwonen genoemd.
Een drogredenering omdat er in werkelijkheid maar van een heel klein percentage ‘scheefwoners’ gezegd kan worden “gezien uw inkomen woont u wel erg goedkoop”.
En dat ‘scheefwonen’ is dan in de huurprijs/inkomen verhouding ook nog zeer beperkt.
Daarnaast kan van iemand die na jaren eindelijk in inkomen wat omhoog gaat niet verwacht worden dat hij dan ook maar gelijk zijn vertrouwde buurt gaat verlaten.
Dit soort ‘scheefwonen’ is zelfs heel goed voor de samenhang van een wijk, want het bevorderd dat een wijk met een eenzijdig woningaanbod toch een gemêleerde invulling krijgt. De gemeentelijke visie ziet scheefwonen als een zonde. De starterswoningen die door scheefwoners bezet worden moeten worden gesloopt om duurdere woningen terug te bouwen zodat de scheefwoners kunnen doorstromen naar een duurdere woning. Doordat ze doorstromen komen er volgens deze axiomatische sage starterswoningen vrij voor daadwerkelijke starters. …juist; de woningen die we zojuist hebben gesloopt. De theorie van het laten doorstromen van scheefwoners op basis van sloop en nieuwbouw deugt niet maar wordt als wondermiddel aan de man gebracht.

Over het graf heen regeren
Het actieplan is gericht op het bouwen voor de toekomstige vraag, het verleden leert echter dat de woningmarkt zich niet 22 jaar van te voren laat voorspellen. Het is zelfs nu al te voorspellen dat er op de ‘woningmarkt’ grote veranderingen te wachten staan. Minstens zo onvoorspelbaar zijn de toekomstige politieke verhoudingen. Tot 2030 zullen er vijf keer gemeenteraadsverkiezingen plaatsvinden. Het college denkt dus te kunnen bepalen welke koers haar komende vijf opvolgers zal gaan moeten volgen. Marktpartijen, projectontwikkelaars en vooral de woningbouw corporatie Waterweg Wonen (indien het beleid van deze corporatie blijft als het nu is) zullen komende colleges jarenlang blijven vastpinnen op de voorbarige afspraken met hun voorgangers.

Arnout Hoekstra,
Fractievoorzitter SP Vlaardingen, woordvoerder volkshuisvesting en ruimtelijke ordening.